Uroczystości rozpoczęła Msza w intencji ofiar celebrowana przez ks. Józefa Guzdka Biskupa Polowego Wojska Polskiego. W homilii bp Guzdek wskazywał tło historyczne tej strasznej zbrodni. Jak powiedział do zebranych: Muzeum Katyńskie, jest domem prawdy o zbrodni katyńskiej. Zgromadzone w nim tysiące eksponatów wydobytych z dołów śmierci w Katyniu, Charkowie, Miednoje i Bykowni przypominają o dramacie pomordowanych i ich rodzin. Pomagają one przynajmniej po części zrozumieć, co czuli ojcowie, co czuły matki, żony i dzieci bestialsko zamordowanych. Pozwalają też zaglądać w dusze osadzonych w jenieckich obozach, zatroskanych o los swoich rodzin.

W mszy katyńskiej na placu apelowym, obecnych było kilkaset osób, w tym licznie przybyłe poczty sztandarowe m. in. Warszawskiego Stowarzyszenia Rodzina Policyjna 1939 roku. Udział wzięli także przedstawiciele Rodziny Katyńskiej, Fundacji Golgota Wschodu, przedstawiciele MON, Policji, kombatanci, młodzież szkolna, harcerze i mieszkańcy Warszawy.

Modlitwę ekumeniczną odmówili ordynariusze wojskowi bp Jerzy Pańkowski, z prawosławnego ordynariatu wojskowego i bp Mirosław Wola, naczelny ewangelicki biskup polowy.

Pomsty świętej głos zabrał Jan Józef Kasprzyk, p.o. Szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, który powiedział m. in. Świat do tej pory nie potępił zbrodni komunistycznych. Nie było drugiej Norymbergii. I w ramach walki o prawdę i pamięć, trzeba bardzo wyraźnie zabiegać też o to, by raz na zawsze uznać zbrodnie komunistyczne w tym zbrodnię ludobójstwa dokonaną w Katyniu, Charkowie, Bykowni i Miednoje za zbrodnię przeciwko ludzkości. Bo komunizm był takim samym złem jak narodowy socjalizm i stosował takie same metody. Jak zaznaczył jesteśmy jedną wspólnotą, bo Katyń osierocił całą Polskę. Każdy z nas jest rodziną katyńską w tym wymiarze, że Polska straciła wtedy swych najlepszych obywateli.

Delegacje MON, Federacji Rodzin Katyńskich oraz Warszawskiego i Łódzkiego Stowarzyszenia Rodzina Policyjna 1939 roku złożyły kwiaty w Epitafium, w którym znajdują się tablice z nazwiskami zamordowanych obywateli polskich, oficerów wojska, Policji Państwowej i innych służb mundurowych II RP. 

Następnie zebrani przeszli do Muzeum Katyńskiego, gdzie została oficjalnie otwarta wystawa pt.„Zdzisław Peszkowski – harcerz, żołnierzy, ksiądz, działacz społeczny”. Poświęcona została wieloletniemu kapelanowi Rodzin Katyńskich, uczestniczącemu w dołach śmierci podczas ekshumacji naszych rodaków w Miednoje, Katyniu i Charkowie.

                                                                                                                                                                     (MKW)

Zdzisław Peszkowski urodził się 23 sierpnia 1918 r. w Sanoku, w rodzinie pieczętującej się herbem Jastrzębiec. Jako absolwent Szkoły Podchorążych Rezerwy Kawalerii w Grudziądzu brał udział w kampanii wrześniowej 1939 r. jako podchorąży kawalerii 20. pułku ułanów z Rzeszowa. Wzięty do niewoli sowieckiej, więziony był w obozie w Kozielsku, Pawliszczew Borze i Griazowcu, uniknął śmierci w Katyniu. W II Korpusie Armii Polskiej gen. Władysława Andresa przeszedł szlak wojenny przez Rosję, Iran, Palestynę, Irak, Egipt, Indie, Syrię, Liban, Włochy i Anglię, gdzie został zdemobilizowany w stopniu rotmistrza. Po wojnie studiował przez rok w Oxfordzie, a następnie wstąpił do polskiego seminarium w Orchard Lake w USA. Święcenia kapłańskie przyjął 5 czerwca 1954 r. w Detroit.

Studiował na Uniwersytecie Wisconsin, University of Detroit i Polskim Uniwersytecie na Obczyźnie w Londynie, zdobywając doktorat z filozofii i magisterium z teologii. Został m.in. prezesem Polish American Historical Association, naczelnym kapelanem Związku Harcerstwa Polskiego poza Krajem i moderatorem Apostolstwa Chorych Polonii.

W 1994 r. ks. Peszkowski wrócił do Polski, gdzie był kapelanem Rodzin Katyńskich i Pomordowanych na Wschodzie, podejmując liczne inicjatywy na rzecz upamiętnienia męczeństwa Polaków na Wschodzie. Dzięki jego staraniom mogły powstać cmentarze wojskowe w Katyniu, Charkowie i Miednoje, liczne pomniki i miejsca pamięci ku czci polskich oficerów na polskiej ziemi i na obczyźnie, wśród Polonii.

W latach 90. uczestniczył w ekshumacji polskich oficerów. każdą czaszkę osobiście brał w dłonie, dotykał ją i błogosławił różańcem otrzymanym i poświęconym przez Jana Pawła II. Z jego inicjatywy rok 1995 został ogłoszony Rokiem Katyńskim.

Opublikował ponad 100 pozycji z zakresu teologii, historii Polski, literatury, filozofii. Opublikował m.in.: "Kult Matki Boskiej w literaturze polskiej" (Orchard Lake 1962), "Stefan Kardynał Wyszyński. Biografia" (Orchard Lake 1969 - pierwsza biografia kard. Wyszyńskiego), "Modlitewnik harcerski" (Orchard Lake 1982 - 5 wydań), "Wspomnienia jeńca z Kozielska" (Warszawa 1989 - także po angielsku), "Pamięć Golgoty Wschodu" (Warszawa 1995 - także po angielsku i rosyjsku), "Myśląc o Józefe Czapskim" (Warszawa 1994).

Zmarł 8 października 2007. Zgodnie z wolą metropolity warszawskiego kard. Kazimierza Nycza spoczął w krypcie w Panteonie Wielkich Polaków w Świątyni Opatrzności Bożej w Warszawie.

                                                                                                                                                                 (UdsKiOR)