Komisarz PP Stanisława Filipina Paleolog – ur. 04.05.1892 r. w Rumnie w powiecie Rudka. Uczęszczała we Lwowie na pensję, prowadzoną przez siostry sakramentki. Następnie studiowała na lwowskiej Akademii Handlowej. Podczas I wojny światowej czynnie działała w POW. W listopadzie 1918 roku w czasie walk o Lwów, wstąpiła do Miejskiej Straży Obywatelskiej, gdzie była sanitariuszką i kurierką. Została wtedy poważnie ranna. W grudniu tego roku znalazła się w Milicji Obywatelskiej Kobiet. Następnie służyła w Ochotniczej Legii Kobiet. Kiedy wstąpiła do Policji Państwowej była w stopniu aspiranta. W 1925 roku stanęła na czele policji kobiecej. Kierowała brygadą sanitarno-obyczajową, działającą w Urzędzie Śledczym przy
ul. Daniłowiczowskiej w Warszawie. Od 1935 roku kierowała referatem Policji Kobiecej w Centrali Służby Śledczej Komendy Głównej Policji Państwowej. Przed wybuchem wojny awansowano ją do stopnia komisarza.

W dniu 6 grudnia 1931 r. Ilustrowany Tygodnik Kryminalno Sądowy "Tajny Detektyw" donosił:

..." VI. BRYGADA PANI PALEOLOG

Kobiecy hufiec

W r. 1924 zorganizowano przy komendzie Głównej P. P. w Warszawie specjalny kurs dla policjantek, a niespełna rok później policja kobieca rozpoczęła swą działalność pod kierownictwem „aspiranta” policyjnego w kobiecej sukni – pani Stanisławy Paleolog – pierwszej i jedynej kobiety – oficera policyjnego w Polsce. – Wywiadowców mężczyzn, zatrudnionych przedtem w t. zw. „policji obyczajowej” usunięto, a z 18 odpowiednio wyszkolonych policjantek powstała obecna VI brygada urzędu śledczego m. Warszawy.

W jednym z ostatnich numerów „Daily Express” dziennika londyńskiego, mającego 1,750.000 nakładu, pojawił się artykuł na tytułowej stronie p. t. „Polska Joanna d’Arc”. Wojna z białem niewolnictwem”. Artykuł poświęcony jest właśnie p. Paleolog i jej intensywnej pracy na polu walki ze światową hańbą, jak nazywa angielski dziennik handel żywym towarem.

P. Paleolog jest jedną z tych kobiet, które swoje przekonania popierają zawsze czynami – podczas wojny bolszewickiej walczyła w pierwszej linji bojowej, zasługując na pełne uznanie Naczelnego Wodza, a po jej ukończeniu stanęła do walki na odcinku niesłychanie odpowiedzialnym i zagrożonym.
Bo niestety, Polska po dzień dzisiejszy wciąż jest jeszcze najobfitszem źródłem żywego towaru.

W skromnym lokalu w Ratuszu, tam, gdzie przed laty mieściła się carska ochrana, pracuje obecnie p. Paleolog i jej mały, ale nieustraszony oddział.

Działalność VI brygady musi być z natury rzeczy ściśle tajna i dlatego dopiero po pokonaniu wielu trudności udało się nam za zezwoleniem odnośnych władz zebrać pewne dane o jej działalności.

Do zadań VI Brygady należy walka z plagą chorób wenerycznych, nadzór nad stosowaniem przepisów przez dziewczęta, znajdujące się pod kontrolą policji i zwalczanie potajemnego nierządu. Następnie jednym z najważniejszych jej celów jest walka z handlarzami kobiet, sutenerami, stręczycielstwem, gniazdami rozpusty – i wyciąganie ofiar z bagna nierządu.

Wreszcie trzeciem zadaniem brygady kobiecej jest zwalczanie potajemnego handlu narkotykami, oraz tępienie wszelkich przestępstw na tle obyczajowym."...

Po wybuchu II wojny światowej
i wydaniu w październiku 1939 roku odezwy o wstępowaniu funkcjonariuszy Policji Państwowej do nowych struktur Policji, pozostała nadal w służbie. Wkrótce znalazła się w utworzonej w grudniu Policji Polskiej GG. Należała do podziemnych struktur ZWZ/AK, gdzie współtworzyła Państwowy Korpus Bezpieczeństwa.

Komisarz Paleolog przeżyła wojnę, lecz z obawy przed aresztowaniem i represjami w sierpniu 1946 roku nielegalnie wyjechała z Polski. Trafiła do 2 Korpusu Polskiego we Włoszech, a dalej udała się do Wielkiej Brytanii. Zmarła 3 grudnia 1968 roku.

                                                                                          oprac. Michał Krzysztof Wykowski, Przemysław Majewski